Ini merupakan REPLIKA ISTANA KESULTANAN MELAYU MELAKA yang telah kami lawati di Melaka .  Disini terdapatnya maklumat sejarah tentang Kesultanan Melayu Melaka dan juga barang-barang bersejarah yang terdapat terdapat di dalam REPLIKA ISTANA KESULTANAN MELAYU MELAKA.

okay ini merupakan salah satu pameran yang terdapat di dalam REPLIKA ISTANA KESULTANAN MELAYU MELAKA , Dimana Parameswara telah sampai untuk beristirahat di bawah pokok melaka . dan beliau telah melihat satu kejadian dimana pelanduk putih telah menendang seekor anjing peliharaan baginda. Dan disinilah baginda mula menamakan tempat kejadian tersebut dengan panggilan MELAKA.  

ini merupakan slah satu pedagang yang datang untuk berdagang di Melaka. melaka telah berjaya menarik pedagang dari luar untuk berdagang di melaka kerana kerajaan melaka telah menyediakan kemudahan pelabuhan seperti tempat penginapan untuk para pedagang, kemudahan membaiki kapal dan sebagai.

KESULTANAN MELAYU MELAKA

~ Pengasas :

Putera Raja Palembang iaitu Parameswara merupakan pengasas kepada Kesultanan Melayu Melaka yang diasaskan pada sekitar abad ke-15 . Bermula apabila kerajaan Sriwijaya telah diserang oleh kerajaan Majapahit pada tahun 1391 . Kerajaan Majapahit telah menguasai kawasan-kawasan Srivijaya termasuk Palembang dan Temasik . Parameswara dan pengikutnya telah berundur dari Palembang dan pergi ke Temasik . Di Temasik , Parameswara ingin memajukan negeri ini dengan mewujudkan semula kegemilangan Srivijaya . Oleh kerana Temasik telah pun mempunyai politiknya tersendiri - dibawah naugan kerajaan Ayudhya , Siam , Ayudhya telah membuat serangan keatas Temasik ( Singapura ) . Hal ini memyebabkan Parameswara dan pengikutnya telah pun berundur ke Muar . Selepas di Muar , Putera Raja Palembang dan pengikutnya telah meneruskan perjalan menuju ke utara melalui Sening Ujang dan Bentam . Akhirnya , mereka tiba di sebuah perkampungan nelayan yang pada masa itu penduduknya cuma Orang Melayu , Orang Laut dan Orang Asli .

Disebabkan peristiwa dimana seekor pelanduk kecil menendang anjing buruannya , Parameswara telah memilih temoat tersebut untuk mendirikan kerajaan . Nama Melaka juga diberi sempena daripada pokok yang menjadi teduhan Parameswara pada ketika itu , iaitu Pokok Melaka 

~Perkembangan Politik di Melaka :

Pelbagai kemudahan yang telah disediakan oleh Parameswara dalam usaha beliau untuk memajukan Melaka . Antara perancangan yang bijak dan usaha yang gigih dilaksanakan oleh Parameswara adalah kemudahan membaiki kapal , bekalan makanan dan air bersih , tenaga kerja dan tempat penginapan khusus untuk para pedagang daripada pelbagai bangsa . Pada tahun 1403 , seorang duta dari negara China , Laksamana Yin Ching telah melawat Melaka dan membawa sedikit hadiah untuk Parameswara . Pada waktu itu juga , maharaja China dari Dinasti Ming iaitu , Maharaja Yung Lo juga telah datang melawat Melaka kerana mengetahui tentang kedudukan Melaka dari utusan dan saudagar-saudagar yang dari Timur Tengah .

Pada tahun 1405 , Kedaulatan Melaka telah diiktiraf secara rasmi dan Parameswara – pemerintah pada ketika itu , telah pun ditabalkan sebagai raja . Sebagai tanda pengiktirafan , Melaka telah dikurniakan payung kuning , cap mohor dan persalinan pakaian dan sebuah prasasti oleh Laksamana Cheng Ho dari China pada tahun 1409 . Melaka merupakan kerajaan pertama negara Asia yang menerima penghormatan ini . Selain itu Parameswara telah pun meminta memohonan perlindungan keselamatan dari negara China . Oleh itu , Melaka terselamat daripada serangan Siam dan Majapahit . Melaka sedia untuk menghantar ufti ke negara China dan menjadi negara naugan China. Hubungan baik antara China dan Melaka memberi peluang kepada Melaka untuk mengukuhkan lagi kedudukan dan prestijnya.

·         ~Pemerintahan Kerajaan Melaka :

Apabila pemerintahan kerajaan Melaka mula memeluk agama Islam, pemerintahnya digelar ‘Sultan’ dan ‘Syah’ . Ramai pengkaji sejarah bersetuju bahawa Parameswara – Iskandar Syah (nama dalam Islam) merupakan pemerintah Melaka yang pertama yang memeluk agama Islam. Ini kerana pada tahun 1414 , beliau telah berkahwin dengan Puteri Pasai

Bil	Nama Pemerintah	Tahun Memerintah
1	Parameswara/Iskandar Syah	1262 - 1281
2	Sultan Makota Iskandar Syah	1281 - 1283
3	Sultan Mahmud Syah	1283 - 1339
4	Sultan Abu Syahid	1339 - 1340
5	Sultan Muzaffar Syah	1340 - 1378
6	Syah Mansur Syah	1378 - 1449
7	Sultan Alauddin Riayat Syah	1449 - 1481
8	Sultan Mahmud Syah	1481 - 1510 & 1531 - 1528
9	Sultan Ahmad Syah	1510 - 1513

Sumber : Abdul Rahman bin Ismail , et al., Penemuan Tarikh Baru Pengasasan Empayar Kerajaan Melayu Melaka 1262 , Melaka : IKSEP dan Kerajaan Negeri Melaka , 2012 .

            Jadual diatas menunjukkan nama pemerintah dan tahun pemerintahan Sultan- sultan Melaka mengikut pandangan sarjana terkini. Sistem pemerintahan ini disebut ‘raja mutlak’ yang bermaksud kedudukan dan hak raja tidak boleh dipersoalkan dan digangu gugat . Kuasa dan hak raja juga berkait rapat dengan beberapa konsep yang menjadi fahaman dan amalan masyarakat pada waktu itu . Konsep ‘taat setia’ , ‘derhaka’ , ‘daulat’ , ‘tulah’ dan ‘nobat’ merupakan salah satu konsep yang menjadi fahaman dan amalan masyarakat pada ketika itu. Konsep-konsep ini juga berkait rapat dengan protokol diraja yang melibatkan bahasa istana dan alat pembesar istana. Antara bahasa istana yang sering digunapakai adalah seperti ‘titah’ , ‘patik’ dan ‘hamba’ . Ada juga istilah lain seperti ‘beradu’ yang bermaksud tidur dan ‘mangkat’ yang bermaksud mati/meninggal dunia.

1.   Sistem pentadbiran :

Sistem ini dipanggil sebagai ‘Sistem Pembesar Empat Lipatan’ . Sistem ini diwujudkan bagi melicinkan urusan pentadbiran kerajaan Melaka . Peranan yang dimainkan oleh empat pembesar utama iaitu , Bendahara , Penghulu Bendahari , Temenggung dan Laksamana berkait rapat dengan sistem pentadbiran kerajaan Melaka.

•   Sultan

Sultan yang akan mengetuai teraju pemerintahan yang dibantu oleh kumpulan pembesar yang menjadi pegawai tadbir kerajaan Melaka . Antara peranan sultan adalah menyelaraskan semua kegiatan ekonomi , menjadi lambing perpaduan rakyat , mengetuai hubungan diplomatik , menjadi ketua agama Islam dan adat istiadat Melayu , mengetuai angkatan tentera seterusmya melantik sultan negeri . Pembesar Berempat yang membantu Sultan Melaka pula mempunyai tugas dan tanggungjawabnya masing-masing .

• Bendahara

Bendahara merupakan menteri utama yang bertindak sebagai penasihat kanan raja . Beliau mestilah berketurunanraja dan mempunyai pertalian darah dengan raja . Beliau juga akan memangku tugas sultan ketika sultan gering atau keluar negara. Bendahara juga dilantik untuk menjadi Ketua Hakim dan menjadi ketua turus angkatan perang . Antara tokoh yang pernah memegang jawatan sebagai Bendahara adalah Bendahara Paduka Raja Tun Perak dan Bendahara Seri Maharaja Tun Mutahir .

• Penghulu Bendahari

Penghulu Bendahari bertanggungjawab untuk memunggut cukai dan hasil negeri . Beliau juga yang mengawal perbendaharaan negara dan menjadi ketua urusetia istana . Selain itu , menyimpan daftar hamba raja dan ketua bagi semua Syahbandar juga merupakan salah satu tugas yang dipikul oleh Penghulu Bendahari . Parameswara telah mewujudkan jawatan ini semasa memerintah Temasik . Seri Nara Diraja telah memegang jawatan ini .

•     Temenggung

Temenggung berperanan sebagai pelaksanaan atau ketua undang-undang , peraturan negeri dan keselamatan . Digelar sebagai Ketua Polis Negara dan juga akan menguruskan protokol istana dalam soal adat istiadat . Selain itu , Temenggung juga akan menjadi hakim di darat dan penguasa Bandar dan kota Melaka . Jawatan ini mula wujud di Melaka dan Seri Maharaja Tun Mutahir pernah jawatan ini .

•   Laksamana

Laksama merupakan ketua angkatan laut dan pengawal peribadi raja .  Laksamana juga digelar ‘raja di laut’ dan mengetuai semua pahlawan kerajaan . Selain itu juga , Laksamana juga akan mengetuai utusan diraja ke seberang laut dan merupakan ketua duta . Jawatan ini diperkenalkan pada zaman pemerintahan Sultan Mansor Syah yang pernah dipengang oleh Hang Tuah .

 Selain daripada empat orang pembesar utama ini , telah wujud golongan pentadbir yang juga merupakan antara yang terpenting dalam Sistem Pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka iaitu Syahbandar dan Hulubalang Besar . Syahbandar merupakan pegawai pelabuhan dimana terdapat empat orang Syabandar yang akan bertugas diperlabuhan Melaka : -

1	Syahbandar yang menguruskan pedagang-pedagang dari Gujerat .
2	Syahbandar yang menguruskan pedagang-pedagang dari Bengal, Pegu dan Pasai .
3	Syahbandar yang menguruskan pedagang-pedagang dari Kepulauan Melayu .
4	Syahbandar yang menguruskan pedagang-pedagang dari China , Champa ,dan Pulau Liu Kiu .

Hulubalang Besar pula sebagai panglima perang , ulama , mandulika , tentera , mantra , Seri Bija Diraja , bentara , chetria , orang kaya dan bangsawan yang lain mewakili pembesar 8 , 16 dan 32 . Corak pentadbiran sebegini membentuk ‘Sistem Kebangsawanan’ di Melaka . Selain itu juga sistem ini melahirkan dua golongan masyarakat iaitu golongan pemerintah dan golongan diperintah selain melahirkan kerabat diraja .

Untuk membentuk sebuah kerajaan Melaka yang kuat dan maju , pembesar perlu menegakan dan mempertahankan kedaulatan sultan serta menyokong dan memberikan taat setia kepada sultan . Pembesar-pembesar ini juga telah diberi kuasa dan dipertanggungjawabkan untuk mentadbir wilayah dan sungai-sungai tertentu untuk meningkatkan sokongan mereka kepada sultan seterusnya memuggut cukai dari kawasan-kawasan yang ditadbir mereka . Kawasan ini dipanggil sebagai kawasan pengangan .

PEMBESAR	WILAYAH/SUNGAI PENGANGAN
Bendahara	Muar dan Bentan
Penghulu Bendahara	Sening Ujung dan Kampar
Temenggung	-
Laksamana	Siantan dan Sungai Raja
Syahbandar	Perlabuhan di Gujerat , Benggal , Pegu ,dan lain-lain.
Hulubalang Besar	Temasik ( Singapura )

Kawasan-kawasan memunggut cukai ini dipanggil kawasan makanan dan para pembesar ini perlu menghadap dan mempersembahan ufti atau hasil kawasan masing-masing kepada sultan .

KEGEMILANGAN MELAKA

•  Pentadbiran yang sistematik

Seperti yang diketahui  Sistem Pembesar Empat Lipatan yang merupakan satu sistem yang membawa kegemilangan Melaka . Sistem ini diwujudkan untuk melicinkan urusan pentadbiran kerajaan Melaka . Sistem ini dibahagi kepada lima bahagian iaitu Raja atau Sultan , Pembesar Berempat ( Bendahari , Penghuku Bendara , Temenggung dan Laksamana ) , Pembesar lapan , Pembesar Enam Belas dan Pembesar Tiga Puluh Dua .

•   Pusat perdagangan

Melaka merupakan pusat perdagangan antarabangsa yang penting di rantau Asia Tenggara pada pertengahan abad ke-15. Menurut Sejarah Melayu kemajuan Melaka dalam bidang perdagangan telah digambarkan seperti berikut : -

 ‘ Maka segala dagang atas angin dan bawah angin  sekaliannya datang ke Melaka ; terlalu ramai bandar Melaka pada zaman itu ‘

•  Faktor kedudukan geografi

           Kedudukan Melaka yang strategik , iaitu dipertengahan laluan perdangangan diantara Timur dan Barat . Ini menyebabkan Melaka boleh mengawal Selat Melaka yang merupakan salah satu laluan kapal dagang yang utama . Perlabuhan Melaka memiliki kelebihan dari segi kedudukan ‘di pertemuan angin monsun’ , iaitu pertembungan dua angin monsun utama yang membantu pelayaran , iaitu Angin Monsun Timur Laut ( November hingga Mac ) - Banjaran Titiwangsa dan Angin Monsun Barat Daya ( April hingga Oktober ) – Pulau Sumatera  . Perdagang asing bukan sahaja singgah ke Melaka bagi tujuan perdagangan , malah untuk mendapatkan bekalan barang keperluan seperti makanan dan minuman. Dari segi muka bumi , kawasan sekitar Melaka yang berbukit-bakau menjadi panduan atau mercu tanda oleh kapal dagang untuk menuju Melaka . Kawasan yang tinggi tersebut juga merupaka tempat yang strategik untuk memerhati dan mengawasi keselamatan Selat Melaka .

•   Faktor semula jadi

          Kemasyhuran perdagangan Melaka juga mempengaruhi oleh kekayaan sumber asli persekitarannya . Sumber ini meliputi hasil-hasil hutan seperti kayu-kayuan yang berpotensi dalam penghasilan kayu wangi , damar dan rotan . Orang Melayu pesisir memainkan peranan penting sebagai penjual dan pengedar hasil-hasil hutan . Orang Asli pula memainkan peranan sebagai pemgumpulan hasil hutan kerana kelompok ini berkemahiran mengenal pasti jenis-jenis tumbuhan , akar-akar kayu seperti kayu gaharu wangi dan kayu barus yang bermutu tinggi . Mereka akan membawa hasil-hasil hutan ini ke pantai , pinggir sungai dan kawasan penempatan ke kampong Melayu di Melaka dengan menggunakan jalan sungai .

•   Kemudahan perlabuhan

         Pemimpin Melaka yang bertindak bijak telah menyediakan kemudahan-kemudahan di perlabuhan seperti gudang menyimpan barang , tempat tinggal kepada pedangang asing sementara menunggu pertukaran angina monsun dan kemudahan bekalan makanan dan minuman untuk para pedagang asing . Syahbandar juga telah menyediakan kemudahan seperti pengangkutan – (kapal , perahu , jong , lancar dan gajah ) , bekalan pekerja – ( untuk mengangkut barangan ke gudang ) dan khidmat membaiki kapal . Hal ini menyebabkan ramai pedagang-pedagang asing suka berdagang di negeri tersebut .

•  Keberkesanan Undang-undang Laut Melaka

Undang-undang Laut Melaka yang digubal untuk membolehkan aktiviti perdagangan dijalankan dengan lancar dan adil pada zaman pemerintahan Sultan Mahmud Syah ( 1488-1511) Justeru , pedagang asing akan berasa yakin ketika menjalankan perdagangan di Melaka . Undang-undang Laut Melaka mengandungi 24 fasal dan dikatakan undang-undang yang terbaik dalam menggariskan peraturan perdagangan dan peraturan hukum jenayah di laut ( kapal dan perlabuhan ) . Sebahagian besar undang-undang ini membincangkan tentang peraturan dan tertib berniaga , berjual beli , tanggungjawab Nakhoda dan Syahbandar .

• Bahasa Melayu sebagai lingua franca ( bahasa perantaraan )

Di Melaka , banyak bahasa yang telah digunakan , namun untuk memudahkan urusan perdagangan , kebanyakkan pedagang menjadikan bahasa melayu sebagai bahasa perantaraan atau lingua franca . Ini kerana bahasa Melayu lebih mudah difahami dan ianya merupakan bahasa utama masyarakat di rantau Asia Tenggara .

• Sistem cukai dan mata wang , surat kebenaran berniaga

Panduan ( cukai rasmi ) perlu dibayar oleh pedagang sebelum aktiviti jual beli dijalankan . Di Melaka meraka mengamalkan sistem cukai mengikut tempat asal para pedagang . Contohnya :

Tempat asal pedagang	Kadar cukai yang dikenakan
Dari barat : India , Arab , Siam dan Pegu	6%
Pedagang yang tinggal di Melaka	3%
Cina dan Jepun	·         Tidak dikenakan cukai ·         Perlu memberikan hadiah kepada Sultan , Temenggung dan Syahbandar

Sistem mata wang pula digunakan untuk memudahkan dan melancarkan urusan perdagangan . Penggunaan mata wang ini mengalakkan kedatangan lebih ramai pedagang Melaka . Antara mata wang yang diguankan dalam urusan jual beli di Melaka ialah mata wang timah yang dipanggil calains , wang emas tempatan dan mata wang emas , perak dan timah dari Pedir , Pasai , Kembayat dan Gujerat .

Surat kebenaran berniaga pula merupakan lesen untuk menjual beli yng diperlukan oleh pedagang untuk menjalankan perdagangan di Melaka . Ini adalah untuk memastikan urusan perdagangan di Melaka berjalan dengan lancar dan bayaran yang dikenakan dijadikan sumber pendapatan kerajaan Melaka .

•   Kematangan Hubungan Luar

          Melaka telah menjalinkan dua bentuk hubungan luar iaitu , dengan kerajaan serantau dan hubungan antarabangsa . Dasar luar Melaka serta kedudukan setiap kerajaan dalam hubungan mereke dengan Melaka adalah jelas . Ini bertujuan untuk menjamin keselamatan Melaka dan kepentingan perdagangan antarabangsa Melaka . Hubungan diplomatik dan perdagangan dijalin dengan kerajaan-kerajaan serantau seperti Pasai , Jawa , Siak dan Kampar . Manakala hubungan diplomatik dan perdagangan antarabangsa dijalinkan dengan kerajaan-kerajaan seperti China , Siam , Ryukyu (Jepun) , Gujerat dan Tanah Arab.

1.    Hubungan Serantau

Ø  Hubungan Melaka dengan Pasai

Hubungan ini terjalin melalui perkahwinan antara Sultan Melaka , Iskandar Syah dengan puteri Pasai dan memeluk agama islam . Ianya juga terjalin kerana pertukaran pendapat mengenai soal-soal hukum agama . Selain itu , perasaan hormat-menghormati dan tolong-menolong sentisa wujud antara Melaka dengan Pasai . Hubungan mereka dianggap setaraf kerana istilah salam digunakan apabila berutus surat antara mereka dan apabila berlakunya huru-hara di Pasai , kerajaan Melaka akan menghantar pembesar dan tenteranya untuk membantu . Seterusnya , telah wujud hubungan perdagangan antara Melaka dan Pasai apabila Melaka memperolehi lada hitam , emas dan beras danri Pasai .

Ø  Hubungan Melaka dengan Jawa

Hubungan Melaka dengan Jawa hanyalah melalui hubungan perdagangan . Dimana , Melaka memperolehi bekalan beras , bahan makanan dan rempah di Jawa . Ini menyebabkan hubungan Melaka dengnan Jawa kekal .

Ø  Hubungan Melaka dengan Siak dan Kampar

Hubungan Melaka dengan Siak dan Kampar juga hanyalah hubungan perdagangan dimana disana Melaka akan memperolehi emas . Selain itu juga , kedua-dua buah kerajaan ini merupakan kerajaan yang ditakluki oleh Melaka untuk menguasai hasil dagangan negeri-negeri tersebut. Siak juga diberi taraf naungan oleh Melaka . Negeri-negeri ini memiliki taraf yang rendah daripada kerajaan Melaka kerana apabila negeri-negeri ini berutus surat ke Melaka , mereka menggunakan istilah sembah . Selain itu juga , mereka akan menghantar ufti dalam bentuk wang atau barangan ke Melaka . Apabila Sultan membuat lawatan ke luar Negara , baginda turut diiringi oleh raja negeri-negeri terbabit . Contohnya , Sultan Mansor Syah diiringi oleh raja-raja dari Palembang , Jambi dan Lingga apabila melawat Majapahit.

 2.    Hubungan Antarabangsa

Ø  Hubungan Melaka dengan China

Hubungan Melaka dengan China bermula daripada lawatan duta China iaitu , Laksamana Yin Ching ke Melaka pada tahun 1404 . Hubungan ini dipereratkan lagi dengan pengiktirafan yang diberikan China kepada Melaka . Ini menyebabkan Melaka dikira beruntung kerana mendapat bantuan-bantuan seperti keselamatan dari China yang menyebabkan Melak tidak lagi diancam oleh Siam dan Majapahit.

Ø  Hubungan Melaka dengan Siam

Hubungan diplomatik Melaka dan Siam pula bermula apabila Siam telah menjadi ancaman Melaka sejak awal-awal lagi kerana semasa Parameswara di Temasik . Baginda telah membunuh Temagi iaitu wakil dari Siam . Hubungan Melaka dan Siam terjalin dengan penghantaraan utusan diplomatik yang diwakili oleh Tuan Telani dan Menteri Jana Putera ke Siam . Melaka mahu menjalinkan hubungan baik dengan Siam demi kepentingan ekonomi . Siam telah membekalkan beras , bahan makanan dan kayu jati ke Melaka .

Ø  Hubungan Melaka dengan Ryukyu ( Jepun )

Hubungan Melaka dengan Ryukyu juga terjalin . Mereka telah menjalinkan hubungan perdagangan dan diplomatik dengan Kepulauan Ryukyu ( Jepun ) antara tahun 1460 hingga 1480 . Raja Ryukyu juga telah menerima suratt daripada Sultan Mansor Syah . Dan didalam surat tersebut , Sultan Mansor Syah telah menyatakan bahawa pedagang-pedagang dari Ryukyu telah melanggar peraturan undang-undang  Melaka semasa berdagang di Melaka . Raja Ryukyu membalas surat dengan menyatakan mereka akan akur dengan peraturan dan undang-undang Melaka . Ini menunjukan bahawa , Raja Ryukyu menyanjung tinggi kedaulatan kerajaan Melaka .

Ø  Hubungan Melaka dengan Gujerat

Melaka juga menjalinkan hubungan perdagangan dengan Gujerat . Para pedagang dari Gujerat ini membekalkan kain kepada Melaka . Pedagang Gujerat yang memerlukan rempah ratus dari Kepulauan Melayu telah diberi oleh Melaka . Pedagang Gujerat juga telah menyebarkan agama Islam ke Melaka .

Ø  Hubungan Melaka dengan Tanah Arab

Para pedagang arab yang datang ke Melaka untuk memperolehi emas dan juga rempah ratus dari Kepulauan Melayu sebagaimana Gujaret . Melaka pula membeli barangan dagangan mereka iaitu kain sutera dan teh dari China. Pedagang-pedagang arab ini juga membantu untuk megembangkan agama Islam ke Melaka seperti mana Gujerat . Ini bermakna , Melaka juga terdiri daripada kerajaan awal yang menerima agama Islam di Semenanjung Tanah Melayu .

• Pusat Perkembangan Agama Islam

        Antara kerajaan awal yang menerima agama Islam di Semenanjung Tanah Melayu ialah Kedah – di sekitar abad ke-9 . Penemuan batu nisan di Tanjung Inggeris , Kedah , Terengganu – pada abad ke-13 . Penemuan batu bersurat di Kuala Berang , Terengganu . Pada abad ke-15 , agama Islam mula bertapak di Melaka , apabila Iskandar Syah memeluk agama Islam .

      

        Di Melaka , agama Islam disebarkan melalui pelbagai cara :

Perkahwinan	Perkahwinan antara Iskandar Syah dengan rakyat tempatan puteri Pasai yang beragama Islam.
Peranan mubaligh Arab	·         Dinyatakan dalam Hikayat Raja-raja Pasai dan Bustanus Salatin. ·         Syeikh Abdul Aziz dari Makkah telah mengislamkan Raja Sri Maharaja , pembesar dan rakyat Melaka .
Peranan pedagang dari Arab dan India .	·         Mereka menjalankan kegiatan dakwah di samping mereka berniaga. ·         Terdapat dalam kalangan mereka yang berkahwin dengan penduduk setempat. ·         Ahli agama turut dibawa oleh mereka untuk menjalankan  kegiatan akwah di Melaka .
Sifat agama Islam	·         Semua aspek kehidupan diberikan perhatian oleh agama Islam . ·         Antaranya toleransi , adil dan rasional . ·         Aspek ini dapat menarik perhatian golongan istana dan rakyat biasa di Melaka .

             Keunggulan Melaka sebagai pusat penyebaran Islam dapat membuktikan bahawa Melaka dapat mempertahankan kegemilangannya . Para ulama dan pendakwah dari pelbagai tempat seperti Pasai dan Arab menjadikan Melaka sebagai tempat pertemuan mereka . Pendakwah pula berdakwah kepada rakyat jelata dan sanggup berkorban untuk dihantar keluar untuk menyebarkan agama Islam . Ulama juga mengajar ilmu agama kepada sultan , pembesar dan rakyat Melaka . Pemerintah juga mengambil berat tentang pendakwah dengan menyediakan tempat tinggal untuk para pendakwah yang datang ke Melaka . Pemerintah atau raja Melaka sendiri menyambut baik kedatangan agama Islam iaitu dengan menganuti agama tersebut dan diikuti oleh pembesar dan rakyat jelata.

          Dalam usaha untuk mendalami ilmu pengetahuan , Sultan Mansor Syah telah menghantar Tun Bija Wangsa ke Pasai untuk bertanyakan hal-hal agama . Sultan Mansor Syah juga turut menyokong dan melibatkan diri dalam berdakwah . Pada zaman pemerintahan Sultan Muzaffar Syah , institusi agama seperti masjid , madrasah dan surau diwujudkan . Aktiviti mempelajari agama Islam dan membaca kitab suci Al-quran dijalankan di institusi berikut .Nilai- nilai Islam seperti musyawarah telah ditetapkan oleh Sultan Melaka dalam urusn pentadbiran dan Melaka merupakan pusat pengajian ilmu tasawuf yang terkenal.

             Tasawuf merupakan ajaran untuk mengenal Tuhan dan mendekatkan diri kepada-Nya . Antara ahli tasawuf yang terkenal di Melaka adalah Abdul Karim al-Jili yang merupakan pengarang kitab Insan al-Kamil . Istana Melaka berperanan sebagai pusat menterjemah , menyadur dan menyimpan kitab-kitab yang terkenal di Melaka . Di Istana Melaka juga telah disediakan perpustakaan . Hikayat Amir Hamzah dan Hikayat Ali antara kita yang telah diterjemahkan.